Gökhan Yorgancıgil

Biz teorimizi, sonsuza dek tepki veren, neredeyse müteşeddit, sürekli bir iç değişim içindeki “karakter”e dayandırıyoruz. Biz insanın -mesela bizzat sizin- yaradılışı nedir? Her şeyi konuşmadan önce bunu konuşmalıyız. Bu konuda bilimsel bilgilere de ihtiyacımız olacak.

Bir inşaat yapan kimse, çalıştığı malzemeyi tanımıyorsa bu bir felaketle sonuçlanabilir. Bizim alanımızda bu malzeme “amaç”, “karakter” ve “çatışma”dır. Bunları bilmeden dramatik bir metin (bir senaryo, bir piyes vs.) yazma işi hakkında konuşmak faydasız olacaktır.

Winslow Boy

İçgüdü, bir adamın, bir ya da bir kaç kez bir şaheser yazmasına öncülük edebilir, fakat bilgiden yoksun içgüdü sıklıkla başarısızlık doğurur.

Aristo, “en önemli şey hayat ve davranışların yapısıdır, insanların yapısı değil” dese de, karakterin önemini inkar etse de, çok sayıda düşünür, dramatik yazımda karakterin önemine vurgu yapmıştır. 16.yy. İspanyol drama yazarı Lope de Vega:

İlk perdede sahne, hikaye kurulur, ikinci perdede olaylar bir araya getirilir, ta ki üçüncü perdenin ortalarına kadar neler olacağı tahmin bile edilemez. Her zaman, başlangıçta vadedilenden farklı ama anlaşılabilir, şaşırtıcı bir numara, bir sürpriz beklentisi vardır.

Alman eleştirmen ve oyun yazarı Lessing;

Kuralların sıkı sıkıya gözetilmesin karakterdeki en küçük hatadan daha ağır olamaz

Fransız oyun yazarı Corneille;

Sanat olalı beri dramanın kesin, kemikleşmiş yasaları vardır, fakat bu yasaların ne olduğu kesin değildir.

Bunlar gibi bazen birbirleriyle çelişen, çok sayıda düşünceyle karşılaşabilirsiniz. Bazıları oldukça ileri giderek dramatik yazarlıkta hiç bir kural-ilke vs. olamayacağını iddia etmişlerdir. En ilginci de budur. Biz biliyoruz ki yerken, yürürken hatta nefes alırken bile bazı kurallar vardır. Resim, müzik, dans gibi ya da köprüler, binalar inşa etmek gibi hayatın ve tabiatın her alanında ilkeler vardır.Yazmak neden bir istisna olsun?

Lajos Egri – The Art of Dramatic Writing’ten…