03
Tretman Örneği
Bir senaryo yazarken, yazarın çalışma şeklinin basitten karmaşığa yönünde olması gerektiğini, zihninin önce öyküyü en basit haliyle düşünmesi gerektiğini, sonra da aşama aşama genişleterek öyküsünü son haline getirmesi gerektiğini, sitedeki farklı yazılarda dile getirmiştik. Önce senaryoyu yazıp sonra senaryoya bakarak sinopsis ya da tretman yazmaya çalışmak doğru bir yol değildir. Yazma işinin bir yöntemi olması gerekiyor. Aşama aşama geliştirdiğiniz bir öyküde bütün tasarımlarınızı daha tutarlı yapabilirsiniz. Öykünüzün ya da senaryonuzun matematiğini hatasız kurmanız daha kolay olur.
İşte tretman dediğimiz şey sinopsisten sonraki, senaryodan bir önceki aşamadır. Değişik şekillerde yorumlanabilir. Bu yazıda bir örneğini verdiğimiz gibi kısa bir tretman da yazılabilir, sahne anlatımlarının çok daha kapsamlı tasvir edildiği uzun bir tretman da yazılabilir.
Sinemayla ilgili her teknik metinde geniş zaman kipi kullanılır. Sinema metinleri; (Yaratıcı Fikir, Plot, Sinopsis, Tretman, Senaryo, Outline, Step-outline) edebi metinler değildir. Edebi sanatlar kullanılmaz. Geniş zaman kipi kullanarak, ekranı ya da perdeyi izliyor ve kağıda döküyor gibi yazılır.
Türk sinema sektöründe tretman konusunda kabul edilmiş standartlar olmadığı için piyasada kısa ya da uzun versiyonları ile karşılaşabiliyoruz. Bazı yabancı film profesyonelleri, yazarlardan outline ya da step-outline adı verilen uzun versiyon tretman ister. Bizim önerimiz buradaki kısa versiyon örnekten yola çıkarak uzun versiyon tretman yazılmasıdır. Aşağıdaki tretman örneği sayfalarını The Fugitive (Kaçak) filmini açarak sahne sahne izleyip eş zamanlı okuyunuz. Filmin ilk 18 dakikasının tretmanını bulacaksınız. Numaralar, sahne numaralarını gösterir. Bu yoğunlukta yazılmaya devam edilirse, söz konusu film için 20 sayfa civarında bir tretman elde etmiş olursunuz.
The Fugitive filminin özellikle ilk 40 dakikası üst düzey bir sinema diline sahiptir. Tretmanı filmle beraber okumaya başladığınızda iç içe sahnelerin ne kadar başarılı bir şekilde uygulandığını fark edeceksiniz.
Tretmanda hatalar bulursanız bana aittir, tretmanı gokhanyorgancigil.com okuyucuları için ben hazırladım. Umarım işinize yarar, faydalanırsınız. Tretman konusuyla ilgili sorularınız olursa yazının altına yorum olarak bırakabilirsiniz. Vakit buldukça cevaplarım.
Kısa tretman örneği: The Fugitive – Kaçak filminin ilk 18 dakikası:
Hocam faydalı olmuş ama bir şey takıldı aklıma. Dizi için gerekli mi? Ve gerekse bile yazmasak?
Kimse istemese bile yazmanız sizin için faydalı. Ama istenirse zaten yazacaksınız.
Hocam gece mı gündüz mü olduğunu sadece ilk sahnede belirtmişsiniz. Sebebi nedir hocam?
Tretman için hayati bir karar değildir o sebeple. Yazar olarak hayalinizde gece varsa gece yazın ama senaryo yazarken başka sebeplerden ötürü sahneler gece mi gündüz mü olacak tekrar hesaplama imkanınız olacaktır.
Teşekkürler hocam
ingilizce treatment sozcugunden yola cikilarak kullanilan bir infaz hukuku kavrami. her ne kadar cezaevi yoneticileri tarafindan “iyilestirme” olarak kullanilsa da esasen birer baski ve zihnen teslim alma araci olarak kullanilir ve bu nedenle uluslararasi hukuk belgelerinde ve ic hukuk kurallarinda bulunan ana amacina hizmet etmez. soz konusu amacin samimiyetinin sorgulanmasi bir yana, cezaevlerinde mevcut pratikte, yuksek guvenlikli cezaevlerinde uygulanan tretman ornekleri genelde itirafcilara veya yonetimle arasi kotu olmayan mahkumlara yoneliktir. bu kategorilerin disinda kalanlar icinse, birakin iyilestirmeyi, bir egemenlik araci olarak kullanilir ve tretman uygulamalarina katilmayi reddeden mahkumlara ziyaretci yasagi, sohbet hakkinin kullandirilmamasi vs gibi bircok keyfi kisitlama getirilir. velhasil, bircok hukuk kuralinda oldugu gibi, uluslararasi duzenlemelerden alinan tretman uygulamalari da lehe gorunen ancak hayata gecirildiginde tamamen aleyhe olan, hak tanir gibi gorunup eldeki haklarin da kisitlanmasina yol acan bir baski aracindan baska bir sey degildir.
Hocam tretman örneğinizi filmi izleyerek okudum, inceledim. Gerçekten çok faydalı oldu. Bana çok şey kattı. Emeğiniz ve yardımlarınız için teşekkür ederim.
Hocam tredman da filmde gördüklerinizi kronolojik olarak ayırmışsınız tredman ı bu şekilde değilde öykü şeklinde tasvir ederek yazsak olmaz mı bu biraz daha sahneye yönelik kısa not seklinde olmuş yani Necati Cumalının Susuz Yaz kitabının girişi gibi gördüklerini tasvir ederek yapılsa daha mı iyi yoksa sizin örneğiniz şeklinde mı yazmalıyız?
Senaryo ile ilgili hiçbir metin (sinopsis, tretman, senaryo) edebi metin değildir, edebi metinler gibi yazılmaz. Yani tasvirler, duygu durumları vs. dil sanatı kullanılarak anlatılmaz. Sadece geniş zaman kipi kullanılır ve sadece sinema profesyonelleri okusun diye yazılır. Seyirci ya da okuyucu için yazılmaz. Bir çeşit kullanım kılavuzu gibidir. Bununla birlikte tretmanı madde madde yazmak zorunda değilsiniz. Numaralandırmak zorunda değilsiniz. Ama unutmayın bunların hepsi birer ‘teknik’ metindir.
Hocam Merhaba tredman ı düz bir şekilde yazdıktan sonra bu şekilde sahne sahne ağırsak daha iyi olmaz mı yani sinopsis 1 sayfa 15 sayfada tredman yazıp tredman ıyukarda verdiğiniz örneğe sahne sahne ayırıp daha sonra senaryoyu yazsak ? daha mı iyi olur çok fazla tredman örneğine baktım kafam karıştı yardımınıza gereksinim duydum emeğinize sağlık bu arada
Tretmanı okuyacak kişiler genellikle yapımcılar ve yönetmendir. Ya da bir film yapım profesyonelidir. Sonuç olarak bu profesyonel insanlar yazdığınız tretmanı okuduklarında sahne sahne görmek isteyeceklerdir. Yazdığınız metnin iyi anlaşılmasını istiyorsanız ona göre dikkatli olmalısınız. Sahnelere önce bölmüşsünüz sonra bölmüşsünüz fark etmez. Sonuç olarak ortaya çıkacak metin önemli.
Teşekkür Ederim Hocam Iyi Çalışmalar
Hocam merhabalar,
Tretmanda da sayfa=dakika durumu önemli mi? Mesela 25 dakikalık bir dizi bölümünde tretman kaç madde veya sayfa olmalı? Teşekkürler.
Tretman senaryo gibi değildir. Sayfa sayısıyla ilgili bir sınırlama ya da tahmini süre hesabı veren bir durum olmaz. Dolayısıyla tretman işini hakkıyla yapsın, önemli olan budur. Tabii unutmayın, çok az sayfa ya da çok fazla sayfa iyi puan olmaz. 25 dakikalık dizi için sahne sayınıza göre, anlattığınız olayların karmaşıklığına göre uzunluğu değişir. Siz bir bölüm için en az 8-10 sayfa yazmayı düşünün derim.
Merhaba Gökhan Bey. Benim elimde bir hikaye var ve bunun sinopsisini yazdım sayılır. Genel hikaye olarak onu yazmam gerekiyor ve tabi tretmanını da dizi gibi yazılacak bu. Yani 1.bölümde olacakları tretman gibi yazmam lazım. Ne yapmalıyım?
Dizi senaryosu yazıyorsanız her bölüm için sinopsis ve tretman yazmanız gerekir. Eğer bir TV Kanalına ya da bir yapımcıya sunum yapabilecek hale gelsin istiyorsanız 3 bölüm senaryonuzu, 13 bölüm sinopsisi ve dizinin genel atmosferini genel konseptini anlatan bir dosyayı hazır etmelisiniz. Tretman daha çok yapım aşamasına geçildiği zaman lazım olur ama yine de birileri (yapımcı, yönetmen) her zaman tretmanı da görmek isteyebilir. Yani ne kadar hazır olursanız o kadar iyi.
Peki dizi anlamında sinopsis tretman ve outline örnekleri var mıdır paylaşabileceğiniz?
Maalesef elimdekiler paylaşıma uygun değil.
Hocam Selam.
Aynı daldan iki soru soracağım;
1 – Dış ses eşliğinde bir sahne yazılacak. Bu sahne yazılırken, örnek: Mizansen – Ağaçtan atlar. (O sırada diyalogda bir şeyler söylenir.) Yani anlık olarak dış ses ve hareketleri yazmak gerekiyor mu? Kurguya bırakılırsa ya da bırakılmazsa olur mu?
2 – Flashback’le başlayan ilk sahneleri yazarken, “Sahne 100 sadece kovalamaca sahnesi” gibisinden bir anlatım oluyor mu? Hani gerek var mıdır o sahneyi yazdıktan sonra flashback’te bir daha yazmaya?
1- Senaryoyu okuyan ne yazdığınız anlasın. Temel konu bu. Bunun için; diyalog öncesinde, sonrasında -nerede gerekiyorsa- gereken açıklamaları yapın.
2- Sahne numarası verip gerekli açıklamayı yapmanız yeterli. Sahneyi bir daha yazmamalısınız.
Selam hocam.
Tretman ve sinopsis benim için kafa kurcalayan konular. Bunlara dair bir kaç soru soracağım izninizle;..
Tretman;
1) Dizi senaryosunun koca sezonunun tek bir tretmanı kaç sayfa sınırında kalmalıdır?
2) Her bölümün tretman ayrı, sinopsis ayrı mı yazılır yoksa tretmana ihtiyaç yok mudur?
Sinopsis;
1) Hocam ben sinopsis değilde öncelik olarak; Bölümde hangi sahneleri yazacağımı not edip, o sahneleri yazıyorum gibi düşündüm hep. Doğru yönde miyim yoksa sinopsisi önceden yazıp, sonra mı tretman gibi sahne notlarını yazmalıyım?
2) Dijital platformlarda bölümü izlerken, açıklaması aşağıda yazılmaktadır. Ben her bölüme bu açıklamayı yazıyorum aynı o şekilde, kısacık. Sanki yayında olan bir diziymiş gibi. Ve İlk bölümü yazarken, dizinin ne anlattığına dair bir açıklama da vardı. Bunlar boş mudur ve sinopsise göre mi sahne yazılmalıdır?
Ayrıyeten; Bölümde ne anlatılacağı, sinopsisi, tretmanı tamamdır. Peki sahnelerinde mi kuralı vardır? Yani hangi sahneden sonra hangi sahnenin geleceğini biz belirliyoruzdur değil mi?
Bu arada sekans ile sahne aynı mı ve ya farkları nelerdir hocam?
Şimdiden minnettarım…
Tretman: Bir kural yok. Ancak tretmanı şöyle düşünün:senaryo yazarken adım adım yazıyorsunuz, ilk önce bir fikir, sonra bir sinopsis, sonra da tretman. Son olarak başı sonu belli olan hikayenizi genişlete genişlete senaryoyu elde ediyorsunuz. Tretman sizin senaryonuzu yazmak için geçtiğiniz aşamalardan biri. Bu sebeple dizi için sezonun tretmanı olmaz, bölümlerin olur. Tretman ya da sinopsis, senaryodan sonra yazılmazlar. Senaryo bu ikisi yazıldıktan sonra yazılır.
Sinopsis: Sinopsis sinema filmi ya da dizi bölümü için 2 sayfa civarında olur. Geniş zaman kipiyle olan biteni anlatırsınız.
Yukarıdaki örneği incelerseniz tretmanda sahnelerin tasarlandığını görürsünüz.
Sinopsis ve tretmanı yazar kendisi için yazar. ‘Bir senaryom var’ diye projenizi anlatmaya başladığınızda, Yapımcı ya da yönetmen sinopsis ya da tretmanı isteyecek olursa apar topar yazılmaz. Yazma yönteminin bir aşamasıdır.
Sekans ile sahne arasındaki ayrım çok önemli değil. Sizin yazmanızı etkileyecek bir konu değil. Sekans aynı gruptaki sahnelere toptan verilen isimdir. Eski moda bir kelimedir pek kullanılmaz.
Gökhan bey merhaba
Kendimi bildim bileli bir şeyler yazarım. Mansiyon aldığım çalışmam oldu(kısa film)profesyonel anlamda bir çalışmayı ilk defa ciddi şekilde düşündüm ve yaklaşık 3 yıldır hikayeyi yazıyorum fakat bana hikayeyi yazma, sinopsis yaz dediler sonra tredman.Kafam karıştı. Asıl işi müzik olan biri için senaryo yazmak kolay değil, yazarlık kursuna gittim ama anı dinlemekten sıkılıp kaçtım.Michel chion( bir senaryo yazmak),senaryo yazarı olmak( feridun akyürek) ve lajos egri piyes yazma sanatı kitaplarını okudum defalarca.Yüzlerce sayfa not tuttum.Neyse sadede geleyim tredmanı siz yazar mısınız? hikaye için görüşürüz. şartları konuşuruz. cevabınız evet olursa ben Ankarada’yım nerede olursanız gelirim.
yorgancigil@gmail.com
Merhaba, tv programının tretmanı yazılır mı ?
Gerek görülürse yazılır.
Hocam çekim ölçekli tretman ornekleri varmı
Tretman hazırlamada farklı yaklaşımlar ve ekoller var mıdır?
Tretmanda format ve biçimsel yapı nasıl olmalıdır?
Genel kabul görmüş bir format yok. Derdini iyi anlatsın en önemli kriter bu. Ancak genellikle sahne sahne, diyalog yazmadan yazılır. Yani numaralandırılmış paragraflar halinde.
merhaba öncelikle teşekkür ederim paylaşımınızdan ötürü tretmanı daha çok özümsediğimi düşünüyorum sayenizde. yazdığınız örnekte sahne 23 kafamı karıştırdı. kurbanın sözlerini tek tek yazmanız tretmanda gereksiz bir hamle değil mi ? tretman içinde diyalog olmayacak denilip ,karakterlerin laflarından bahsetmeyip 23. sahnenin bu kadar uzatılması bence biraz olmadı. yoksa ben mi yanlış biliyorum? lütfen buna bir açıklık getirir misiniz? iyi çalışmalar dilerim.
Önemli diyaloglar tretmanda hatta sinopsiste bile yazılabilir.
hocam merhabalar. bir radyo programı tretmanı örneği yazma imkanınız var mıdır? teşekkürler.
Maalesef alanım değil.
Merhaba, ben tv programı için tretman örneği arıyorum ama sağlıklı bir kaynak ya da örnek bulamadım. Yardımcı olabilir misiniz?
Bende böyle bir örnek yok, olan varsa paylaşırsa, yayınlarım.
İyi çalışmalar. Dizi tretmanı, bölüm başına kaç sahneden oluşmalıdır? Proje aşamasında tretman yazılmalı mıdır? Yoksa başta değindiğiniz gibi; 3 bölüm senaryo, 13 bölüm sinopsis, ve projemizi anlatan bir dosya yeterli olur mu ? Son olarak fikrimizi hikaye olarak yazsak pazarlayabilir miyiz?
– Sahne sayısı için bir şey söylemek doğru olmaz. Hikayeden hikayeye değişir. Bazı hikayeler çok sahne gerektirir bazıları gerektirmez.
– Tretman senaryodan bir önceki aşamadır. Doğru olan önce tretmanı sonra senaryoyu yazmaktır.
– Yapımcılar ya da kime teklif veriyorsanız sizden tretman da isteyebilirler senaryo da. Ancak senaryonuz hazırsa avantaj olur, şansınız daha yüksek olur.
– Pazarladığınız insanlar hikayenizi okudu ya da sizden işitti diyelim -ve beğendiler-. Hemen duyacağınız sözler şunlar olacak: “Senaryosu hazır mı?” Senaryo sizin senarist olduğunuzu gösterir.
Hocam öncelikle film yazmak isteyen acemi kişilere yardım rtiğinix için çok teşrkkür ederim.İnternette sizfen başka eğitici örnrk veren sadace sizsiniz. Ben yürümr engeliyim sizin ver fiğiniz bilgiler rşliğinfr bir drnaryo yazdım
Hikaye şöyle 30 yaşındaki Ümit çevresindr saygı duyulan bir hayata sahiptir. Severek evlendiği eşi ve parlak gelrceği olan reklam ajansında metin yazarıdı. Nazlının hamileli sonrası doğan çocuğuyla hayatı alt üst olur. Bir önemli karar vermsi gereklidir ya ailsi yada sakat doğan kızın mutluluğu.
Animasyon filmi için tretman gerekir mi? Bir animasyon filmi senaryosu yazdım, 77 sayfa. Ortalama kaç dakikaya denk gelir? Bana açıkçası çocuk oyuncağı gibi geldi. Yaklaşık 1 ayda yazmayı bitirdim.
merhaba hocam tretman yazmın da dikkat etmemiz gereken önemli unsurlar nelerdir siz olsaydınız nelere önem verirdiniz blgileriniz için teşekürler
Hocam bir dizi senaryosu yazarken önce hikayenin tamamının sinopsisini ve tretmanını yazıp mı başlayalım? Yoksa hikayeyi kafamızda kurup yalnızca bölümlerin sinopsisini ve tretmanını yazmamız yeterli mi?
Dizi senaryosu için bir sezonluk bir de bölümlük sinopsis yazmak en doğrusu. Sezonluk tretman olmaz ama bölüm bölüm kısa özet yazarsanız o da aynı kapıya çıkar.